บทความโดย ผศ.จิรพัฒน์ นาวารัตน์
อาจารย์สาขากายภาพบำบัด
สำนักวิชาสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
ปัญหาที่เรามักพบในผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกคือ ไม่สามารถกระดกข้อเท้าของขาข้างอ่อนแรงในขณะก้าวเดินได้ ผู้ป่วยก็จะเดินแบบเหวี่ยงขา เดินแบบลากเท้า เตะชนสิ่งของและสะดุดหกล้มตามมา (อันตรายจริง ๆ 
) มีหลายวิธีที่นักกายภาพบำบัดสามารถกระตุ้นให้ข้อเท้าเกิดการทำงาน เช่น กระตุ้นกล้ามเนื้อผ่านตัวรับความรู้สึก กระตุ้นกล้ามเนื้อโดยใช้กระแสไฟฟ้า แต่วันนี้ขอเสนออีกหนึ่งเคล็ดลับที่สามารถใช้เร่งเร้าให้ข้อเท้าเกิดการกระดกได้ นั่นคือ การทำให้ร่างกายเกิดปฏิกิริยาตอบสนองอัตโนมัติในท่ายืน (Automomic postural reaction) หลักการง่าย ๆ ครับ เมื่อมีแรงมากระทำต่อร่างกายเรา เราจะต้องรักษาสมดุลให้ได้โดยตอบสนองผ่านระบบประสาทกล้ามเนื้อ (Neuromuscular synergy) บริเวณข้อเท้า หรือข้อสะโพก หรือตอบสนองแบบก้าวเดินไปเลยขึ้นกับแรงที่มากระทำดังนั้น ในผู้ป่วยที่ต้องการให้เกิดการกระดกข้อเท้า นักกายภาพบำบัดจะให้แรงผลักหรือดึงไปด้านหลังด้วยแรงที่เหมาะสม เพราะเป็นการเร่งเร้าให้ข้อเท้ากระดกเพื่อรักษาสมดุล หรือ ให้ผู้ป่วยเอนตัวทิ้งมาทางด้านหลังช้า ๆ แบบตุ๊กตาล้มลุก แต่ต้องระมัดระวังมาก ๆ นะครับ เพราะผู้ป่วยอาจเสียการทรงตัว หรือไม่ก็กลัวที่จะทำไปเลยแต่หากทำได้ บอกเลยว่าเป็นวิธีที่เร่งเร้าการกระดกข้อเท้าได้ดีทีเดียว อย่างผู้ป่วยเราในวันนี้ ฝึกซ้ำ ๆ 10 นาที เอ็นกล้ามเนื้อกระดกข้อเท้ามาให้เห็นแล้วววว 
หากมีปัญหาสามารถปรึกษา คลินิกกายภาพบำบัด มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ (อาคาร สถาบันวิจัยวิทยาการสุขภาพ) เปิดบริการในเวลา จันทร์ – ศุกร์ เวลา 09.00-16.30 น. นอกเวลา จันทร์ – ศุกร์ เวลา 16.30-19.00 น. 
สามารถนัดหมายล่วงหน้าได้ที่ โทรศัพท์ 075-672571-2
(รูปได้รับอนุญาตจากผู้ป่วยในการเผยแพร่เป็นที่เรียบร้อย)
