ตำรับยา “จตุผลาธิกะ” ยาอายุวัฒนะของแพทย์แผนไทยที่หลายคนยังไม่รู้จัก

1 กันยายน พ.ศ.2565

บทความโดย อาจารย์ปาลิกา เวชกุล
สาขาวิทยาศาสตร์การแพทย์แผนไทยประยุกต์
สำนักวิชาแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์

“การไม่มีโรค เป็นลาภอันประเสริฐ” ไม่ว่าจะเป็นโรคทางกาย หรือโรคทางใจ ล้วนแต่ไม่มีใครอยากจะมีหรือเป็นด้วยกันทั้งนั้น สังคมในปัจจุบันจึงพยายามค้นหาวิธีการต่าง ๆ เพื่อป้องกัน รักษา ฟื้นฟูให้ทั้งกายใจยังคงแข็งแรงอยู่เสมอ โดยความเสื่อมของร่างกายมีสาเหตุมาจากหลายประการ หนึ่งในสาเหตุที่สำคัญ และเรารู้จักกันดี เรียกว่า สารอนุมูลอิสระ ซึ่งเป็นสารที่สามารถเกิดขึ้นเองได้ภายในร่างกายจากกระบวนการทำงานของเซลล์ และรับมาจากสิ่งแวดล้อมภายนอก แม้ว่าร่างกายเราจะสามารถกำจัดสารอนุมูลอิสระได้บ้าง แต่เมื่อสารอนุมูลอิสระสูงเกินปริมาณความสามารถที่ร่างกายจำกัดได้ ก็จะส่งผลให้เกิดความเสื่อมในร่างกาย และร่วมก่อให้เกิดโรคเรื้อรังต่าง ๆ เช่น โรคมะเร็ง โรคอัลไซเมอร์ โรคในระบบหลอดเลือด และหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือดสูงได้อีกด้วย[1]

อย่างที่ทราบกันโดยทั่วไปว่าการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย การออกกำลังกาย และกิจกรรมสันทนาการต่างๆเป็นสิ่งสำคัญต่อการสร้างเสริมสุขภาพ แต่อย่างไรก็ดีเรื่องของอาหารเสริมหรือการรับประทานผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติเพื่อช่วยเพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระก็มีส่วนสำคัญเช่นกันในการส่งเสริมให้ร่างกายสมบูรณ์แข็งแรงมากยิ่งขึ้น ในศาสตร์ของการแพทย์แผนไทยเองมีการใช้ตำรับยาที่ได้จากสมุนไพรธรรมชาติมาพัฒนาเป็นยาบำรุงธาตุ บำรุงร่างกาย ตลอดจนส่งเสริมเป็นยาอายุวัฒนะ หนึ่งในตำรับยาดังกล่าวคือ ตำรับยา “จตุผลาธิกะ” ค่ะ

ตำรับยาจตุผลาธิกะ จัดอยู่ในกลุ่มพิกัดยา 4 สิ่งทางด้านการแพทย์แผนไทย ซึ่งหมายถึง จำนวนผลไม้ให้คุณ 4 อย่าง ประกอบด้วย ผลสมอไทย (Terminalia chebula Retz.), ผลสมอเทศ (Terminalia arjuna (Roxb. ex DC.) Wight & Arn), ผลสมอพิเภก (Terminalia bellirica (Gaertn.) Roxb) และผลมะขามป้อม (Phyllanthus emblica L.) มีสรรพคุณตามตำรับยาไทย คือ ถ่ายไข้ ถ่ายลมแก้โรคตา บำรุงธาตุ รู้ถ่ายรู้ปิด ในปัจจุบันมีการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับสรรพคุณในด้านต่าง ๆ ของตำรับยาจตุผลาธิกะ และพบว่าสารสกัดตำรับยาจตุผลาธิกะด้วยน้ำ มีความสามารถในการกำจัดอนุมูลอิสระได้ดี ไม่เป็นพิษกับเซลล์ปกติ และสามารถยืดอายุหนอนตัวกลมได้มากขึ้นเมื่อเทียบกับกลุ่มหนอนตัวกลมที่ไม่ได้รับสารสกัดจากตำรับยาจตุผลาธิกะด้วยน้ำในสภาวะเดียวกัน[2]

กล่าวโดยสรุป ตำรับยาจตุผลาธิกะจึงเป็นอีกทางเลือกสำหรับการกำจัดอนุมูลอิสระ บำรุงธาตุ บำรุงร่างกาย และเพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงตั้งแต่ระดับเซลล์ภายใน สู่ร่างกายภายนอกให้ให้บริบูรณ์ดี สำหรับท่านที่อยากจะได้รับข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับตำรับยาสมุนไพรไทยอื่นๆสามารถติดต่อสอบถามข้อมูลได้ที่ สำนักวิชาแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์

แหล่งอ้างอิง
[1] Pham-Huy, L. A., He, H., & Pham-Huy, C. (2008). Free radicals, antioxidants in disease and health. International journal of biomedical science : IJBS, 4(2), 89–96.
[2] Wetchakul, P., Goon, J., Adekoya, A.E. et al. Traditional tonifying polyherbal infusion, Jatu-Phala-Tiga, exerts antioxidant activities and extends lifespan of Caenorhabditis elegans. BMC Complement Altern Med 19, 209 (2019). https://doi.org/10.1186/s12906-019-2626-1