Space Economy หรือ เศรษฐกิจอวกาศนั้นมีความหมายกว้างๆ ถึงกิจกรรมในวงโคจรหรือบนดาวเคราะห์ดวงอื่นที่เป็นประโยชน์ต่อมนุษย์ เราในฐานะคนทั่วไปอาจจะยังไม่รู้จักหรือทราบว่าเทคโนโลยีเหนือพื้นโลกจะสามารถเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตและการทำงานของเราอย่างไรได้บ้าง บทความนี้พาผู้อ่านทำความเข้าใจและมองขึ้นไปบนฟ้าให้เห็นภาพที่ชัดเจนมากขึ้นว่าเศรษฐกิจอวกาศจะเข้ามาเปลี่ยนแปลงโลกเราในไม่ช้า
หากเจาะจงไปที่ความสามารถในการประมวลผลข้อมูลเชิงลึกจากดาวเทียม มีบทบาทอย่างในการจัดการกับความท้าทายทางภูมิศาสตร์ สิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจและสังคมที่ซับซ้อน ซึ่งมักจะมีประสิทธิภาพและครอบคลุมมากกว่าแหล่งข้อมูลอื่นๆ ยกตัวอย่าง
– Climate Change เหนือชั้นบรรยากาศขึ้นไป มีดาวเทียมมากกว่า 160 ดวง โคจรตรวจสอบโลกเพื่อประเมินผลกระทบของภาวะโลกร้อนและตรวจจับกิจกรรมต่างๆ เช่น การลักลอบตัดไม้ที่อาจนำไปสู่ปัญหาอื่นๆ การกัดเซาะชายฝั่ง และภัยธรรมชาติอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับสภาพอากาศ ปัจจุบัน NASA ติดตั้งเครื่องมือบนดาวเทียม Aqua เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม ไม่ว่าจะเป็นมหาสมุทร การเปลี่ยนแปลงของน้ำ ไอน้ำ เมฆ ทะเล ผืนน้ำแข็ง มานานกว่า 20 ปี
– Food Security ข้อมูลดาวเทียมถูกนำมาใช้มากขึ้นในการตรวจสอบการพัฒนาพืชผลและภัยคุกคามที่อาจเกิดขึ้นต่อการเก็บเกี่ยว โดยเฉพาะภัยแล้งและการบุกรุกของแมลง เช่น โครงการ SERVIR ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่าง NASA และองค์การเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศของสหรัฐฯ โดยใช้ข้อมูลจากดาวเทียมถ่ายภาพพื้นโลกและเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศเพื่อช่วยรัฐบาลในการแก้ไขปัญหาต่างๆ รวมถึงการขาดแคลนอาหาร
– National Security ในด้านความมั่นคงของชาติ รัฐบาลซึ่งมักทำงานร่วมกับบริษัทต่างๆ ในภาคเอกชนจะใช้ภาพถ่ายดาวเทียมและข้อมูลเชิงลึกเพื่อรับข่าวกรองที่สำคัญ เช่น ข้อมูลการเคลื่อนกำลังทหารหรือการติดตั้งระบบอาวุธ เป็นต้น
เมื่อล้านปีที่แล้ว บรรพบุรุษของมนุษย์ได้เดินเท้าออกจากทวีปอาฟริกา ฟังดูเหมือนเป็นเรื่องยาก แต่ก็เป็นการย้ายถิ่นฐานไปเรื่อยๆ ทีละไม่กี่กิโลเมตรต่อร้อยปี พร้อม ๆ กับการปรับตัวทั้งทางร่างกายและจิตใจเพื่อต่อสู้กับสภาวะแวดล้อมของโลกที่เปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา เช่น การเข้าสู่ยุคน้ำแข็งที่โหดร้าย สุดท้ายมนุษย์ก็เป็นสิ่งมีชีวิตที่ครอบครองโลกในปัจจุบันนี้ ถ้าเทียบกับการเดินทางหรือการผจญภัยของมนุษย์ในอดีตกับปัจจุบัน คงจะเทียบกันได้ยาก เพราะมนุษย์ในร้อยปีที่ผ่านมา เดินทางท่องอวกาศแทนการเดินเท้าไปแล้ว มนุษย์สามารถเดินบนดวงจันทร์ สามารถใช้ชีวิตบนสถานีอวกาศได้นานหลายเดือน และสามารถส่งยานสำรวจดาวอังคารเพื่อการย้ายถิ่นฐานในอนาคตได้แล้ว
เพื่อให้มนุษย์สามารถท่องอวกาศได้ตามใจนึก สิ่งที่จำเป็นและขาดไม่ได้เลย คือ เทคโนโลยีที่ใช้ในการขับเคลื่อนภารกิจในอวกาศ (space mission) ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะเป็นเทคโนโลยีที่ต้องคิดค้นขึ้นมาใหม่ ไม่มีอยู่บนโลก หลายเทคโนโลยีก็เป็นประโยชน์ต่อสังคมในเวลาต่อมา และเป็นประโยชน์ในเชิงธุรกิจอย่างมาก กิจกรรมต่างๆของมนุษย์อันเกิดมาจากอุปสงค์และอุปทานของความพยายามในการสำรวจอวกาศ เรารวมเรียกว่า ธุรกิจอวกาศ หรือ space business ซึ่งมีการคาดการว่าจะเป็นธุรกิจหลักของโลกภายในปี 2050
ตอนต่อไปเราจะมาลงรายละเอียดเกี่ยวกับกิจกรรมทางเศรษฐกิจด้านต่างๆของธุรกิจอวกาศกันครับ ซึ่งจะมีหลายด้านมาก และบางอย่างก็จะอยู่ใกล้ตัวเรามากจนคาดไม่ถึงเลยละครับ
