ในยุคปัจจุบันนี้ทุกอย่างเหมือนจะต้องพึ่งพาอินเทอร์เน็ตอยู่ตลอดเวลา ในแวดวงห้องสมุดเองก็เป็นแบบนั้นไปแล้ว รวมถึงด้านการบอกรับวารสารหรือฐานข้อมูลเราเคยจัดหาหรือบอกรับในลักษณะตัวเล่ม และเมื่อถึงยุคดิจิทัล เกือบทุกอย่างจะต้องจัดซื้อหรือบอกรับเป็นรูปแบบออนไลน์หรืออิเล็กทรอนิกส์เป็นส่วนใหญ่ และจากเคยบอกรับโดยเป็นไปตามเงื่อนไขของผู้ขายงานได้ใช้ฟรี เพื่อให้ผู้ใช้บริการสืบค้น ใช้งาน และการจัดเก็บ แต่ในปัจจุบันสำนักพิมพ์หรือฐานข้อมูลเหล่านั้น มีการเปลี่ยนวิธีการบอกรับวารสารในลักษณะต่าง ๆ รวมทั้งรูปแบบใหม่ ที่มีการปรับเปลี่ยนจากรูปแบบจากเดิมที่ผู้อ่านจะต้องเสียค่าบอกรับเป็นสมาชิกวารสารส่วนบุคคลหรือห้องสมุดบอกรับวารสารในนามสถาบัน รวมถึงการส่งบทความเพื่อการจัดพิมพ์บทความในวารสารนั้นที่ผู้แต่งมักไม่เสียค่าตีพิมพ์แต่ลิขสิทธิ์ของบทความจะต้องตกเป็นของสำนักพิมพ์ มาเป็นรูปแบบใหม่คือ Open Access (OA) และแนวโน้มมีจำนวนเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ดังนั้นจึงจำเป็นที่ห้องสมุดเองจะต้องมีความรู้และเข้าใจในเรื่องนี้เพื่อให้จัดหา ให้คำแนะนำกับผู้ใช้บริการได้ทันกับความเปลี่ยนแปลงนั้น
Open Access หรือเรียกกันสั้น ๆ ว่า OA คือสารสนเทศอันเป็นผลงานวิชาการในรูปแบบต่าง ๆ ทั้ง บทความวารสาร รายงานการวิจัย วิทยานิพนธ์ รายงานการประชุม ผู้ใช้สามารถสืบค้นและใช้งานได้ฟรีไม่มีค่าใช้จ่าย ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต (ลักษณา เถาว์ทิพย์, 2553)
ลักษณะของสารสนเทศแบบ Open Access (OA) มีลักษณะดังนี้
แหล่งตรวจสอบรายชื่อวารสารแบบ Open Access
Directory of Open Access Journals (DOAJ) : https://doaj.org/
List of open-access journals : https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_open-access_journals
OMICS International : https://www.omicsonline.org/top-best-open-access-journals.php
สำนักพิมพ์ ที่รับตีพิมพ์บทความแบบ Open Access
สำนักพิมพ์ ที่รับตีพิมพ์บทความแบบ Open Access
สำนักพิมพ์
Association for Computing Machinery (ACM)
รายละเอียด
ค่าใช้จ่ายในการตีพิมพ์
American Chemical Society (ACS)
Cambridge University Press (CUP)
Elsevier
MDPI
Emerald
- วารสาร Open Access ของ Emerald มีทั้งประเภท Gold Open Access, Green Open Access และ Platinum Open Access
- วารสาร Platinum Open Access ของ Emerald เป็นวารสารที่มีมหาวิทยาลัยหรือสมาคมเป็นผู้สนับสนุนไม่ต้องจ่ายค่าตีพิมพ์บทความ
Hindawi
มีค่าใช้จ่ายในการเปิดการเข้าถึงให้การเข้าถึงบทความวารสารที่ผ่านการตรวจสอบโดยผู้ทรงคุณวุฒิโดยไม่จำกัดผ่านทางอินเทอร์เน็ต แทนการสมัครสมาชิกแบบชำระเงิน ผู้เขียนจะต้องชำระค่าธรรมเนียมการตีพิมพ์หลังจากที่บทความของพวกเขาได้รับการยอมรับแล้ว ดูที่นี่
Oxford University Press
เป็นวารสารด้านวิศวกรรมของ IEEE ที่มุ่งเน้นสาขาวิชาด้านการแพทย์และชีววิทยา ที่ครอบคลุมพัฒนาการและการประยุกต์ใช้แนวความคิดทางวิศวกรรมและวิธีการทางชีววิทยา การแพทย์และวิทยาศาสตร์สุขภาพเพื่อแก้ปัญหาด้านชีววิทยา การแพทย์และการดูแลสุขภาพ
PeerJ
จ่ายตามรายปี ตามประเภทของสมาชิก
Research Publish Journal
Sage Open
Taylor & Francis
ตีพิมพ์บทความสหสาขาวิขา โดยทุกบทความผ่าน peer review
ตรวจสอบค่าตีพิมพ์บทความได้ที่นี่
ประโยชน์ของวารสารและบทความแบบเปิด (Open Access)
Open Access สำหรับห้องสมุดแล้ว มีผลต่อการบอกรับฐานข้อมูลออนไลน์ ส่งผลกระทบโดยตรงต่อการจัดสรรงบประมาณ นอกจากนี้บุคลากรห้องสมุดจะต้องมีความรู้ในเรื่องนี้ เพื่อให้สามารถปรับทักษะการรู้สารสนเทศได้อย่างทันกับความเปลี่ยนแปลงของสารสนเทศอีกรูปแบบที่จะต้องให้คำตอบและให้ความช่วยเหลือกับผู้ใช้บริการได้ โดยเฉพาะนักวิจัยทั้งหลายที่เป็นสมาชิกขององค์กร และในตอนต่อไปเราจะมีความรู้เกี่ยวกับเรื่อง Open Access มานำเสนอเกี่ยวกับประเภทและรายละเอียดที่เกี่ยวข้องต่อไป