สมัยก่อนเคยสังเกตมั้ยว่า ตามสถานที่ของหน่วยงานราชการหรือสถานศึกษา รายการครุภัณฑ์โต๊ะเก้าอี้ มีลายมือสวยๆ เขียนตัวเลขหรือรหัสกำกับไว้ทำไม? นั่นก็เพราะ เพื่อการควบคุมและตรวจนับพัสดุแต่เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไปการพัฒนาก็จะปรับเปลี่ยนตาม
ปัจจุบัน… นิยมใช้รหัสแท่งหรือ Barcode หรือใช้รหัส QR Code ที่เป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสและมีจุดเล็กๆ กระจายอยู่ในกรอบสี่เหลี่ยมนั้น ส่วนพัสดุ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ก็เช่นกัน ในระยะเริ่มต้นก็ใช้การเขียนรหัสกำกับไว้ที่ตัวครุภัณฑ์ ต่อมา…เราพัฒนาใช้ Barcode และ QR Code ในการควบคุมพัสดุที่มีจำนวนมากของมหาวิทยาลัย โดยมีเครื่องอ่านเป็นเครื่องมือในการอ่านและแปลผล งานคลังส่วนพัสดุได้พัฒนาให้เกิดความสะดวกแก่ผู้ใช้งานมากขึ้น จึงพัฒนาการใช้งานผ่านโทรศัพท์เคลื่อนที่โดยในระยะแรกดำเนินการเฉพาะระบบ Android แต่ในปัจจุบันได้พัฒนาให้รองรับระบบ IOS ได้ด้วย ด้วยเทคโนโลยีที่ไม่หยุดนิ่ง ส่วนพัสดุได้มีการเตรียมความพร้อมเป็นเวลากว่า 2 ปี เพื่อนำสิ่งที่ดีกว่ามาใช้ทดแทนรหัสแท่งหรือ Barcode นั่นก็คือ “ระบบ RFID” ซึ่งแน่นอนว่ามีสถาบันการศึกษาไม่กี่แห่งที่นำ RFID มาใช้ในการควบคุมและตรวจสอบพัสดุ
เรามาทำความรู้จักกับ RFID ให้มากขึ้นว่าแตกต่างจาก Barcode อย่างไร?
- RFID เป็นชื่อย่อของ radio frequency identification ซึ่งก็คือเป็นการใช้คลื่นความถี่วิทยุในการระบุข้อมูลต่างๆ ผ่าน Tag หรืออุปกรณ์ชิ้นส่วนเล็กๆ ที่เราติดไว้ที่ครุภัณฑ์
- Tag อุปกรณ์ชิ้นเล็กๆ ที่มีคุณสมบัติไม่เล็กตามตัวเลย Tag สามารถจุข้อมูลได้เยอะทีเดียว ส่วนพัสดุใช้ Tag 2 ชนิดคือ
– Label Tag เป็น Tag ที่ใช้ติดพื้นผิวเรียบและวัสดุที่ไม่เป็นเหล็ก หรือโลหะ มีให้เลือกหลายขนาดตามความต้องการ รวมทั้งยังสามารถพิมพ์ Barcode ลงบน Tag ได้
– Anti Metal Tag เป็น Tag ที่ถูกออกแบบเพื่อให้สามารถติดลงบนพื้นผิววัสดุที่เป็นเหล็ก หรือโลหะได้โดยไม่ถูกรบกวนสัญญาณ โดยพิจารณาตามความเหมาะสมของครุภัณฑ์แต่ละชนิด - เครื่องอ่าน RFID เป็นเครื่องอ่านและเขียนข้อมูล สามารถอ่าน Tag ได้ระยะไกลกว่าบาร์โค้ด แม้จะมองไม่เห็น Tag ก็สามารถอ่านได้ขอเพียงให้ Tag อยู่ในรัศมีที่คลื่นวิทยุรับส่งถึงก็เพียงพอ ดังนั้น แม้จะติด Tag ที่เครื่องปรับอากาศบริเวณเพดานสูงๆ หรือติดแอบไว้ในส่วนที่มองไม่เห็น เราก็สามารถอ่านข้อมูลได้อย่างสบายๆ นอกจากนี้ยังสามารถอ่านได้ครั้งละจำนวนมากๆ อีกด้วย ลองนึกภาพการตรวจนับเก้าอี้ในห้องบรรยายหรือห้องประชุมไทยบุรี ที่ผู้ตรวจสอบพัสดุประจำปีไม่ต้องก้มๆเงยๆ ยิงบาร์โค้ดแบบเดิมอีกต่อไป
- ราคาแพง เป็นปัจจัยสำคัญหลักที่ทำให้ส่วนพัสดุต้องวิเคราะห์ถึงความคุ้มค่าที่สุด โดยคำนึงถึงประโยชน์ที่จะเกิดขึ้นแก่ผู้ปฏิบัติงานและหน่วยงานเป็นประเด็นสำคัญ ทั้งในด้านการลดเวลาการปฏิบัติงาน ใช้งานง่าย สะดวก ลดจำนวนคน ทราบข้อมูลรายการครุภัณฑ์ตามสถานที่ต่าง ๆ ที่เป็นปัจจุบัน
ปัจจุบัน ส่วนพัสดุอยู่ระหว่างเตรียมการติด Tag และจัดซื้อเครื่องอ่าน RFID โดยจะเริ่มใช้กับ 3 หน่วยงานนำร่องได้แก่ ศูนย์การแพทย์มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ศูนย์เครื่องมือวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีและศูนย์บริการการศึกษา เนื่องจากเป็นหน่วยงานที่มีครุภัณฑ์ในครอบครองจำนวนมากและกระจายในหลายพื้นที่ของมหาวิทยาลัย รวมทั้งมีความหลากหลายของลักษณะครุภัณฑ์
อย่างไรก็ตามเพื่อเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพของการควบคุมและการตรวจนับพัสดุ ส่วนพัสดุจะเร่งพัฒนาและผลักดันให้ทุกหน่วยงานได้ใช้ระบบ RFID โดยเร็ว
