Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

มารู้จัก  “พิกุล”  ไม้หอมไทยโบราณ กันค่ะ  

     พรรณไม้หอมของไทย มีให้ชื่นชมมากมาย นิยมปลูกในบ้าน สถานที่ราขการ  สวนสาธารณะ วัดหรือริมทาง พิกุล  ก็เป็นหนี่งในไม้หอมที่เป็นที่โปรดปรานของหลายกลุ่มคน ดอกพิกุลมีความหอมเย็น หอมไกล  พิกุล มีคุณประโยชน์นานับประการ  ต้นให้ร่มเงา ให้ความสดชื่น ดอกให้ความหอมผ่อนคลาย  และเป็นเครื่องยาไทย  ผลเป็นอาหารของสัตว์เล็ก เช่น นก กา ไก่… และ พิกุล เป็นพันธุ์ไม้ประจำจังหวัดลพบุรี    

วงศ์: SAPOTACEAE

พิกุล   

Mimusops elemgi Linn.

ชื่อสามัญ : Bullet Wood, TanJong Tree

          ไม้ต้นสูง 8-15 เมตร เรือนยอดแน่นทึบเป้นพุ่มกลม เปลือกสีเทาอมน้ำตาล มักมีรอยอตกตามยาวลำต้น ใบเป้นใบเดี่ยว รูปไข่เหรือรูปหอกแคบๆ ดอกสีขาว มีกลิ่นหอม ออกเป็นกระจุกตามปลายกิ่งหรือตามง่ามใบ กลีบดอกมี 8 กลีบ  เรียงซ้อนกัน 2 ชั้น กลีบดอกสีขาวนวล มีกลิ่นหอมเย็น กลิ่นยังคงอยู่ เมื่อตากแห้งกลิ่นก็ยังคงอยู่    โคนกลีบเชื่อมกัน ดอกร่วงง่าย  ออกดอกเกือบตลอดปี   ผลรูปไข่ยาว 3.0 เซนติเมตร ผลสุกสีแดง เนื้อเหลืองรสหวาน    มีเมล็ดแข็ง   พบตามป่าดงดิบภาคใต้ ภาคกลางและภาคตะวันออก ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด หรือวิธีการตอน  ซึ่งวิธีการเพาะด้วยเมล็ดจะเป็นที่นิยมมากกว่าวิธีการตอน  พิกุล สามารถปลูกกับดินได้ทุกประเภท

ประโยชน์และสรรพคุณพิกุล

  • พิกุล มีประโยชน์ ทั้ง ต้น ใบ แก่นที่ราก กระพี้ และดอก ซึ่งมีสรรพคุณ ดังนี้

ช่วยบำรุงหัวใจ     แก้เสมหะ               ช่วยบำรุงโลหิต

แก้ปวดหัว            ช่วยขับพยาธิ         ช่วยบำรุงหัวใจ 

แก้ร้อนใน             แก้ปวดตามร่างกาย       ช่วยบำรุงตับ

เป็นยาแก้ไข้        แก้ท้องเสีย รักษาท้องผูก         ช่วยบำรุงปอด

แก้เจ็บคอ            แก้เหงือกบวม         ช่วยบรรเทาอาการร้อนใน

แก้อ่อนเพลีย       แก้ลม         ช่วยขับพยาธิ

 

ตัวอย่างเช่น  

  • ดอกสด  เข้ายาหอม ทำเครื่องสำอาง แก้ท้องเสีย
  • ดอกแห้ง เป็นยาบำรุงหัวใจ ปวดหัว เจ็บคอ ขับเสมหะ
  • ผลสุก รับประทานแก้ปวดศีรษะและแก้โรคในลำคอและปาก
  • เปลือก ยาอมกลั้วคอ ล้างปาก แก้เหงือกบวม รำมะนาด
  • เมล็ด  แก้โรคท้องผูก
  • ใบ   ขับพยาธิ
  • แก่นที่ราก เป็นยาบำรุงหัวใจ บำรุงโลหิต ขับลม
  • กระพี้  แก้เกลื้อน

แรงบันดาลใจให้ปลูกต้นพิกุล

ความทรงจำตอนเด็ก ที่วัดข้างบ้านมีต้นเพิกุล  เมื่อพิกุลออกดอก เพื่อนเด็กๆ จะรวมตัวกันโดยเฉพาะ ช่วงเช้า และช่วงเย็น เพื่อเก็บดอกพิกุลที่ร่วงจากต้น บางคนเอาไปร้อยเป็นพวงไหว้พระ บางคนร้อยเป็นพวงเพื่อขาย จากกิจกรรมการเก็บดอกพิกุล ทำให้มีเพื่อนเล่น ที่สนิทสนมมีความเอื้ออาทรต่อกัน และอีกสถานที่หนึ่งคือโรงเรียน ที่เพื่อนๆ มีกิจกรรมร่วมกันคือจะรวมตัวกันไปเก็บดอกพิกุล ก่อนเข้าแถวเคารพธงชาติ   และจากความชอบ  ความน่ารัก ความหอม และความทรงจำที่ดีมากๆ  ผู้เขียนจึงได้ปลูก พิกุล ไว้ที่บ้าน   เมื่อดอกพิกุลร่วง ก็จะเก็บร้อยเป็นพวง บูชาพระและแขวนพวงดอกพิกุลไว้ตามผนังบ้าน   พิกุลจะออกดอกทั้งปี โดยเฉพาะช่วงมีนาคม เมษายน และกรกฎาคม จะมีดอกมากๆ  เมื่อถึงช่วงดอกพิกุลร่วง    ให้ย้อนคิดถึงวันวานที่แสนสนุก  

 ที่กล่าวกันว่าพิกุล พรรณไม้หอมที่มีประโยขน์มากมาย จนมีการส่งเสริมให้มีพื้นที่เพิ่มมากขี้นและหลายองค์กรให้ความสนใจที่จะอนุรักษ์ องค์กรที่มีสวนไม้หอม องค์กรที่มีสวนสมุนไพร ก็มีต้นพิกุล  วันนี้เรามาร่วมกันปลูกและอนุรักษ์ พิกุล ไม้หอมของไทยกันนะคะ    พิกุล พิกุล พิกุล ****

อ้างอิง   หนังสือพรรณไม้ในสวนหลวง ร.9  : https://www.disthai.com

ผู้เขียน : นางจุฑารัตน์ ธานีรัตน์
รักษาการแทนหัวหน้าหน่วยตรวจสอบภายใน

Facebook Comments Box