แมลงปีกแข็งในกับดักผลไม้
มันตรินี สหกโร
เมื่อเดือนเมษายนและมิถุนายน พ.ศ. 2566 ได้มีโอกาสสำรวจแมลงปีกแข็งที่เข้ามาใช้ประโยชน์จากซากผลไม้ ซึ่งพบแมลงปีกแข็งหลายชนิดในการสำรวจ จึงนำข้อมูลที่ได้มาเล่าสู่กันฟัง
ด้วงหรือแมลงปีกแข็ง เป็นแมลงที่มีจำนวนมากที่สุดในโลก มีประชากรประมาณร้อยละ 40 ของแมลงทั้งหมด และมีจำนวนชนิดมากถึง 400,000 ชนิด ระยะตัวเต็มวัยมีปากแบบกัดกิน (Chewing) มีปีก 2 คู่ โดยปีกคู่หน้าเป็นแบบแข็ง เรียกว่า Elytra ส่วนปีกคู่หลังเป็นแบบแผ่นใส เรียกว่า Membrane (Triplehorn and Johnson, 2005) ซึ่งมีการจัดลำดับทางอนุกรมวิธานดังนี้
อาณาจักร (Kingdom) Animalia
ไฟลัม (Phylum) Arthropoda
ชั้น (Class) Insecta
อันดับ (Order) Coleoptera
การวางกับดักซากผลไม้
โดยใช้กับดักแขวนในการสำรวจ ซึ่งในซากผลไม้ประกอบไปด้วยกล้วยน้ำว้า มะละกอ สับปะรด แตงโม และเกลือแร่ จากนั้นหมักซากผลไม้ทิ้งไว้ประมาณ 24 ชั่วโมง ต่อมาเป็นการวางกับดักแขวน โดยวางกับดักทิ้งไว้เป็นเวลา 24 ชั่วโมง เมื่อครบเวลาตามกำหนดจึงเก็บซากผลไม้และแมลงปีกแข็งที่พบในกับดักแล้วนำแมลงปีกแข็งไปจัดรูปร่างตามมาตรฐานสากล จากนั้นนำแมลงปีกแข็งที่ได้มาจัดจำแนก
แมลงปีกแข็งที่พบในกับดักผลไม้
Neochetina bruchi Hustache, 1926 จัดอยู่ในวงศ์ Curculionidae มีพบครั้งแรกในอเมริกาใต้ต่อมาได้แพร่กระจายถึง 30 ประเทศรวมถึงประเทศไทย ซึ่งแมลงชนิดนี้มีความจำเพาะของประเภทอาหารสูง คือ กินผักตบชวา (Eutychus and Carey, 2021)
Aulacophora indica (Gmelin, 1790) หรือด้วงเต่าแตง จัดอยู่ในวงศ์ Chrysomelidae จัดเป็นแมลงศัตรูพืชของพืชตระกูลแตง โดยทั้งตัวอ่อนและตัวเต็มวัยจะกัดกินใบและดอกของพืช พบการระบาดในทุกฤดูกาล (พิสุทธิ์, 2545)
Ixorida regia Fabricius, 1801
จัดอยู่ในวงศ์ Scarabaeidae
Illeis koebelei Timberlake, 1943
จัดอยู่ในวงศ์ Coccinellidae
Sitophilus sp.
จัดอยู่ในวงศ์ Curculionidae
ในการสำรวจได้พบวงศ์ Nitidulidae ซึ่งมีลักษณะเฉพาะ คือ มีลำตัวขนาดเล็กและมีหนวดแบบลูกตุ้ม (capitate) พบมากที่สุดในกับดักผลไม้ เนื่องจากเป็นวงศ์ที่เด่นของแมลงปีกแข็งในกลุ่มแมลงกินซากผลไม้ (Sap beetle) โดยแมลงวงศ์นี้จะเข้ามาใช้ประโยชน์จากซากพืชและซากผลไม้เน่าเปื่อย
Epuraea sp.1
Epuraea sp.2
Phenolia picta (Macleay, 1825)
Urophorus humeralis (Fabricius, 1798)
ภาพโดย : นาวี หนุนอนันต์ และ มันตรินี สหกโร
อ้างอิง แหล่งที่มา
พิสุทธิ์ เอกอํานวย. (2545). โรคและแมลงของพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ,
ประเทศไทย: บริษัท
อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จํากัด (มหาชน).
Eutychus, K. and Carey, M. (2021). Chevroned Water Hyacinth weevil Neochetina bruchi Hustache
(Insecta: Coleoptera: Curculionidae). EDIS, 2021, 1-6. doi:10.32473/edis-in1303-2020
Triplehorn, C. A. and Johnson, N. F. (2005). Borror and Delong’s Introduction to the Study of Insects.
7th ed. California, United States: Tomson Brooks/Cole.
