กิจกรรมห้องสมุดสีเขียว เป็นภารกิจด้านบริการชุมชนหรือเรียกว่าเป็นบริการวิชาการก็ได้ ถือเป็นอีกหนึ่งภารกิจสำคัญของศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษา ที่มีการดำเนินกิจกรรมมาอย่างต่อเนื่องทุกปี มากบ้างน้อยบ้าง ขึ้นอยู่กับคำร้องขอหรือความประสงค์ของผู้ขอรับบริการ ผู้ขอรับบริการส่วนใหญ่จะเป็นโรงเรียนระดับประถมศึกษา หรือมัธยมศึกษาในจังหวัดนครศรีธรรมราช แต่ในปีนี้ศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษา เดินทางไปจัดกิจกรรมถึงจังหวัดกระบี่ ในฐานะสมาชิกเครือข่ายห้องสมุดสีขียว ที่ได้มีการลงนามความร่วมมือกับการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค หรือ กฟภ. (PEA) และมูลนิธิต่อต้านการทุจริต ภายใต้ “โครงการ PEA หมู่บ้านช่อสะอาด” ระยะเวลา 3 ปี โดยในปี 2566 สมาชิกเครือข่ายจะมีการดำเนินงานด้านการจัดกิจกรรมห้องสมุดสีเขียวร่วมกับ PEA ใน 4 พื้นที่ และโรงเรียนใกล้เคียงจำนวน 16 แห่ง ทั้งภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคใต้ รวม 14 แห่ง และศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษา ขอรับเป็นหน่วยงานหลักในการพัฒนาห้องสมุดให้กับโรงเรียนเทศบาล 1 (บ้านกระบี่น้อย) จ. กระบี่ ซึ่งเป็นโรงเรียนในพื้นที่ภาคใต้ 1 ใน 2 แห่งในภาคใต้
กิจกรรมห้องสมุดสีเขียว ของโครงการ PEA หมู่บ้านช่อสะอาด ศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษา รับผิดชอบในการดำเนินการพัฒนาห้องสมุดทั้งหมด โดยปรับจากห้องสมุดเดิมให้กลายเป็นห้องสมุดแบบอิเล็กทรอนิกส์ที่นำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ในการจัดเก็บ และให้บริการนักเรียน อาจารย์ของโรงเรียน การดำเนินงานทั้งหมดการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคจังหวัดกระบี่และส่วนกลางสนับสนุนงบประมาณในการจัดหาเครื่องคอมพิวเตอร์สำหรับการให้บริการ การจัดซื้อหนังสือตามที่โรงเรียนร้องขอ และค่าวัสดุ ครุภัณฑ์ของห้องสมุดทั้งหมด
กิจกรรมห้องสมุดสีเขียว ในครั้งนี้เริ่มต้นจากแต่งตั้งคณะทำงานเพื่อดำเนินกิจกรรม หลังจากนั้นลงพื้นที่เพื่อสำรวจสภาพของห้องสมุด และจำนวนหนังสือโดยภาพรวม พบว่า ห้องสมุดอยู่ชั้น 2 ของอาคารเรียน เป็นลักษณะห้องเดียวและไม่มีโต๊ะ เก้าอี้เลย มีแต่ชั้นหนังสือ และหนังสือ ซึ่งเป็นสภาพห้องสมุดที่เหมาะสมจะปรับเป็นห้องสมุดอัตโนมัติ โดยการนำระบบห้องสมุดอัตโนมัติมาใช้ในการจัดเก็บและให้บริการยืมคืน บริการสืบค้นหนังสือและประวัติของสมาชิก จึงได้ตกลงร่วมกันว่าจะนำระบบห้องสมุดอัตโนมัติ เสนายัน (Senayan) หรือ SLiMS ซึ่งเป็นโปรแกรมห้องสมุดอัตโนมัติแบบ Open Source โดยใช้ภาษา PHP และใช้ระบบการจัดการฐานข้อมูล MySQL ต่อมาได้มีการเปลี่ยนชื่อเรียกเป็น SLiMS (Senayan Library Management System) โปรแกรมมีระบบปฏิบัติการพื้นที่ฐานที่สำคัญ เหมาะสำหรับการจัดการห้องสมุดขนาดเล็กถึงขนาดกลาง อีกทั้งเป็นโปรแกรมที่ง่ายต่อการใช้งาน ไม่ยุ่งยากสำหรับบรรณารักษ์หรือผู้ที่ต้องปฏิบัติงานห้องสมุดทั่วไป และ (ธารา จันทร์อนุ, 2559) การออกแบบมีความเป็นมิตรกับผู้ใช้บริการ จึงได้ศึกษาและพัฒนาในส่วนของการแสดงผลจากภาษาอังกฤษให้เป็นภาษาไทย และส่วนอื่น ๆ ที่ง่ายต่อการใช้งานของนักเรียนระดับประถมศึกษา
เริ่มต้นด้วยการเดินทางไปพักที่จังหวัดกระบี่ ด้วยระยะทางที่ไกล การทำงานวันเดียวจะไม่ได้อะไร จึงต้องพักที่จังหวัดกระบี่ ขั้นตอนแรกเป็นการคัดเลือกหนังสือที่มีสภาพไม่สมบูรณ์ออก เตรียมตัวเล่ม วิเคราะห์เลขหมู่ กำหนดคำค้นและหัวเรื่องของเนื้อหา จัดเก็บลงในระบบห้องสมุดให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน จัดทำตัวเล่มให้สวยงาม ให้พร้อมสำหรับให้บริการนักเรียน ซี่งจะต้องทำฐานข้อมูลบัตรนักเรียน ครูอาจารย์ของโรงเรียนด้วย
นอกจากการจัดระบบห้องสมุดแล้วยังออกแบบเกมส์ที่ให้น้อง ๆ ได้เรียนรู้และเสริมสร้างทักษะด้วย และในวันที่ 8 สิงหาคม 2566 ได้ส่งมอบห้องสมุด ร่วมกับ PEA ณ โรงเรียนเทศบาล 1 บ้านกระบี่น้อย โดยมีคณะทำงานของศูนย์บรรณสารฯ ไปเป็นกำลังใจในครั้งนี้ด้วย
สิ่งที่ได้ กิจกรรมห้องสมุดสีเขียว เป็นการให้บริการด้วยใจล้วน ๆ ด้วยปีนี้เป็นปีแรกที่ให้บริการนอกพื้นที่จังหวัดนครศรีธรรมราช มาไกลอีกฟากฝั่งทะเลของภาคใต้กันทีเดียว การเดินทางแต่ละครั้งใช้เวลามากพอสมควร แต่สิ่งที่เราทำให้นั้นนอกจากจะได้สร้างแหล่งเรียนรู้แบบทันสมัยให้กับเด็ก ๆ ของโรงเรียนเทศบาล 1 บ้านกระบี่น้อยแล้ว ยังเป็นการพัฒนาตนเองในการศึกษาและพัฒนาโปรแกรมห้องสมุดอัตโนมัติที่เพิ่งนำมาใช้เป็นครั้งแรก เพื่อเป็นฐานสำหรับการให้บริการชุมชนในการพัฒนาห้องสมุดโรงเรียนในปีต่อ ๆ ไป และนอกเหนือจากสิ่งที่กล่าวมาแล้ว ยังรู้สึกว่าเรามีส่วนช่วยดูแลโลกใบนี้ให้ยั่งยืนต่อไปอีกด้วยจากกิจกรรมของ PEA ที่ได้สร้างสรรค์สำหรับชุมชนตามภารกิจ CSR ขององค์กร
ผู้สนใจอ่านเรื่องราวเพิ่มเติม ชวนอ่านเพิ่มเติม ได้ที่นี่
เอกสารอ้างอิง
(ธารา จันทร์อนุ. (2559). การจัดการห้องสมุดอัตโนมัติด้วยโปรแกรม SLiMS. จาก http://pws.npru.ac.th/lilith/data/files/document/SLiMS7.pdf
